Son zamanlarda alevlenen bu konuda “prototip ayakkabılar yarışlarda kullanılamıyordu hani” sorusunu kendimce yanıtlamaya çalıştım. Yanlış biliyor olabilirim, doğrusunu bilen arkadaşlar düzeltirse güzel bir toparlamaya erişebiliriz. Katkılarınızı beklerim.
Ayakkabılardaki çılgın gelişmelere daha fazla duyarsız kalamayan World Athletics 2020 yılının başında sadece ayakkabılara özgü bir kurallar bütünü ortaya çıkardı. 2020 yılı başındaki bu değişikliklerde “prototip ayakkabılar yarışlarda kullanılamayacak” anlamında bir ifade yer alıyordu. Ardından aynı yılın haziran ayında kurallara eklemeler yapıldı. Bu eklemelerden biri de "bulunabilirlik tertibi"ydi (availability scheme). Yani prototip kuralını detaylandırdılar ve ayakkabıların prototip olmamak, ulaşılabilir/bulunabilir olmak için nasıl olmaları gerektiğinin çerçevesini çizdiler. Ama ayakkabı üreticileri de farklı yönden baskılarını sürdürdü. Bu baskılar üzerine 2020 Aralık ayında bir set daha düzeltme geldi. Bu düzeltmeler içinde “yeni ayakkabı” (new shoe) ve “geliştirilmekte olan ayakkabı” (development shoe) gibi tanımlar yer aldı. Buna göre üreticiler geliştirmekte oldukları ayakkabıları, detaylı özelliklerini model adı veya kodunu, ne zaman seri üretime geçileceğini vs. World Athletics’e bildirecek, örnekler gönderecek, onlar da inceleyip ara ara yayınlayacakları "yarışlarda kullanılabilecek ayakkabılar listesi"ne ekleyeceklerdi. İşte bu ilk iki büyük kural değişikliğini duyan öğrenen meraklılar olarak bizler sonuncu düzenlemeyi duymadığımızdan son zamanlarda büyük yarışlarda kullanılan ama satın alınamayan ayakkabıları görünce biraz şaşırdık. Pazar günü Kelvin Kiptum Chicago Maratonu’nda dünya rekorunu kırdığında ayağında Nike Alphafly 3 vardı. Ama bu ayakkabı World Athletics’in son yayınladığı (6 Ekim 2023) kullanılabilir ayakkabılar listesinde Dev 163 olarak görünüyor. Yani daha model adını almamış geliştirilmekte olan ayakkabı. Bu tip ayakkabılar dünya şampiyonaları ve olimpiyatlar hariç her türlü yarışta kullanılabiliyor.