''SİPİ'' yerine Türkçe karşılığının kullanılması

Ülkemizde patika koşusu yapan vaya azıcıkta olsa ilgilenen hemen herkes duymuştur bu garip terimi. İngilizcesi ‘‘Check Point’’ yani kısaltması ‘‘CP ‘’ kısaltmanın okunuşu da ‘SİPİ’. Teknik toplantıyı sunan kişiden yeni başlayanına,duayeninden gönüllüsüne bu ucube kullanım aldı başını gidiyor. Birisi konuşurken ‘SİPİ’ deyince çok yadırgıyor şaka yapıyor diye düşünüyorum ama nafile . ‘‘Kontrol Noktası’’ gibi karşılığı bulunan bir terim neden böyle kullanılır.Çok garip değil mi? Sadece bana mı garip geliyor ? Emin değilim . Oysa ‘’ Dropbag’’ karşılığı olarak ‘Bırakma Çantası’ gayet güzel kullanılıyor. Çevremde en az 10 kişiyi ‘SİPİ’ yerine ‘KN’ için uyardım ve olumlu sonuç aldım. Umarım bu küçük ama önemli ayrıntıya sizlerde önem verir yeni yeni dilimize yerleşmeye başlayan bu terim yerine doğru kullanımı oturtursunuz.
Kontrol Noktası yerine başka Türkçe karşılık önerirseniz ise seve seve kullanırım.

8 Beğeni

“İstasyon” da kullanılıyor. İnsan kendini tren gibi hissediyor ama kullanım fena değil sanki?

1 Beğeni

İstasyon da Türkçe değil :slight_smile:

1 Beğeni

Bu tip kullanımların biraz alışkanlık biraz fonetikle ilgili olduğunu zannediyorum. Kontrol Noktası örneği üzerinden gidersek insanların bu terimi konuşma içerisinde kısaltma ihtiyaçları olduğunda “KENE” demesi biraz garip oluyor.

Öncelikle neden kısaltmaya ihtiyaç duyuluyor veya kısaltılması gerekiyor mu onu düşünmek lazım sanırım.

Kısaltma gerçekten bir ihtiyaç ise, Türkçe terimin kısaltmasıyla birlikte düşünülerek bulunması daha güzel olur. (bkz: KENE örneği):unamused:

Kısaltmaya ihtiyaç duyulmaması için belki de “SİPİ” ye yakın kısalıkta bir şey seçmek çözüm olabilir. “NOKTA” gibi.:thinking:

İstasyon anlam olarak makul çözümlerden ama, “Üçüncü SİPİ” - “Üçüncü İstasyon” karşılaştırma yapıldığında SİPİ fonetik olarak ve söyleniş kolaylığı yönünden ağır basıyor. Baştaki kelimenin dudak hareketi ne kadar zor olursa olsun, SİPİ’nin hareketi kolay olduğundan, kullanım olarak çekici geliyor.:confused:

Karşılaştırmalar yazmakla bitmez, buradaki ana motivasyonumuz “dilimizi kullanalım” ise mutlaka bir şey bulunur ve “karar mekanizmaları, ana sporcular ve düzenleyiciler” tarafından kullanıldıkça, yazıldıkça bir alışkanlık sağlanacaktır.

Nihayetinde en kolay çözüm kısaltmanın söylenmesine ihtiyaç duyulmacak şekilde “kontrol noktası” teriminin herkes tarafından kullanılması ve alışkanlık haline getirilmesi.

1 Beğeni

Kisaltmalar yaziyi kolaylaştırmak icin kullanılır. Kisaltmasi yapilan ad veya terim konusurken kisaltmasi degil açık haliyle telâffuz edilir /konusulur.Ornegin TMO diye kısaltılır ama toprak mahsulleri ofisi diye tellafuz edilir/konusulur.Istisnasi eğer kisaltma anlamli bir sözcük olusturmussa oldugu gibi kullanılır. Örnegin "Aselsan’a gittim"
Simdi burada ki garabet ingilizce bir terimin kisaltmasinin Ingilizce olarak okunup bunu Türkçe bir terim gibi kullanmak."CEPE " dense belki daha anlasilir bi durum olacak.Olmadi dogrudan kullanilsa “Check Point” dense hadi bi nebze."Check -in " gibi.Fakat mevcut kullanim facia bence :neutral_face:Konusurken neden kisaltmaya ihtiyac duyuluyor guzel soru :wink:

1 Beğeni

İngilizce bir terimin kısaltmasının ingilizce okunması aslında doğal bana sorarsanız. CEPE başka bir şey oluyor. Öte yandan SGK anlamlı bir sözcük oluşturmuyor ama yinede kısaltma kullanılıyor. Söylediğiniz gibi yazıyı ve " konuşmayı" da rahatlatması için kısaltma kullanılıyor.

Sorun tamamen Check Point’in sporcular tarafından olduğu gibi kullanılması veya SİPİ olarak seslendirilmesi. Yerine daha iyisini koyabiliyorsunuz onu kullanırsınız, koyamıyorsanız dediğiniz gibi garabet bir durum ortaya çıkmaması için “özçekim” olduğu gibi bırakmak.

Evet dil hassasiyeti güzel ama diller o kadar fazla birbiri içerisine giriyorki, her zaman müdahale edemezsiniz, hele bir de bu sporun ve diğer bir çok sporun terimleri “bu dile ait değil”:slight_smile:

Sevgiler.

Not: Başka bir örnek vereyim: Bildiğimiz giyim mağazası H&M’i (Hennes&Mauritz) telaffuz ederken HEveME mi diyoruz EYÇenEM’mi veya Alman markası Siemens’i nasıl okuruz. Zaymıns diye mi siemens diye mi yoksa zimens diye mi. İşte bunlar hep sorun. Ait olduğu dile sadık kalmak benim önceliklerimden:)

1 Beğeni

Öncelikle bu konuya ilgi gösterdiğiniz için teşekkür ederim.
’‘CEPE’’ diye telaffuz etmek yabancı bir sözcüğün Türkçeleştirilmesinde bir yoldur. Tıpkı ‘pace’ karşılığı ‘peys’ gibi. Cepe denirse yeni bir sözcük doğmuş olacak kullananlar tarafından kabul görürse de dile yerleşecek.Yine bir örnek vermek gerekirse yazları bulunduğum köyümüzde dayımın ağzından düşürmediği ‘bi cemse asker’ lafı vardı. Yıllar sonra öğrendim ki onun askerlik yaptığı birlikte taşıyıcı araçlar GMC marka ve İngilizce kısaltması malum Gi-em -si okunuyor. Ancak bu olmuş bize Cemse :slight_smile: Hani bu dahi kabul edilebilir durum bence .O yüzden ‘SİPİ’ yerine keşke ‘CEPE’ dense .
Özel isimler hangi dile aitse o dilde ki telaffuzla okunur ’ Siemens’ dünyanın her yerinde aynıdır. Aksan farklarından telaffuz farkı olabilir.Aynı şekilde özel isim kısaltmaları da.
'SGK ’ Kullanımı yanliştır . Zaten kimse SeGeKe demiyor .Herkes SeGeKA olarak kullanıyor ve yanlıştır.Ancak kimsenin de bu saatten sonra konuşurken ‘Sosyal Güvenlik Kurumu’ diyeceğini sanmıyorum :slight_smile:
Tüm bunlara rağmen tabii ki benim çabamla büyük değişiklikler olmayacak

2 Beğeni

Çabalar boşuna değil, güzel bir sonuç çıkartılabilir belki. Ama türkçe, anlamını ifade eden, hap şeklinde bir kısaltma bulabilmek pek kolay değil. (Bu arada ‘istasyon’, ‘kontrol’ basbayağı türk dilinde vardır. Ama bu kelimeler dilimize girdiği sırada TDK var mıydı, birileri oturup yerlerine başka kelimeye bulmaya çaba sarfetti mi, “kontrol”-“tetkik” arası savaş yaşandı mı, merak ederim. :wink: Başka forumun konusu tabi…)

1 Beğeni

Bence KoN güzel. Bu şekilde kullanılırsa kısaltmanın içindeki anlamada hoş.

4 Beğeni