Bu fikir şu anda tasarım aşamasında ama aslında bu forumda yakın zamanda yazmaya başladığım diger fikirlerin de devamı niteliğinde.
Ben kendi adıma ulaştığım noktada denemediğim çok az marka ayakkabı kalmıştır. Hepsinde de açıkçası bir yanımın eksik kaldığını düşünüyorum. Peki neden kendime özel bir ayakkabıyı ben kendim üretmeyeyim. Öncelikle bir ayakkabıdan çok fazla şey istemiyorum zaten, ama bu kadar kişisel bir malzemenin kişiselleştirilmemesi de garip geliyor. Bu yaz bu işe bir eğilecegim.
Bu konuda bilgi ve tecrübeleri olanlar paylaşırsa sevinirim.
En basitçe deri parçasını eğip bükerek çarık yapabilirsiniz oldukça natural olur da performansını bilemem. Kişiye özgü çarık/ayakkabı yapanları duymuştum da performansları nasıl olur bilemiyorum.
Konvansiyonel ayakkabi konusunda malzeme ve uretim teknolojileri acisindan var olan markalarla yarismak pek mumkun gorunmuyor. Yani yarismak derken, onlarin size veremedigini sizin yapabilmeniz anlaminda demek istiyorum. Ancak biraz caba, zaman, emek ve para harcayarak ozellestirilmis 3d printed bir seyler uretilebilir. Sunun gibi > Custom-Fitted, 3D-Printed, Machine-Washable Sneakers - Core77
Sıfırdan ayakkabı üretmek yerine var olan ayakkabıları isteğinize uygun olarak modifiye etmek daha kolay olur bence. Bu konuda internette (ingilizce olarak) birçok kaynak da bulunuyor. Mesela farklı ayakkabıların tabanlarını ve üst kısımlarını birleştirmek, üst kısmı ayağınıza daha iyi uyacak şekilde değişiklikler yapmak vs. mümkün. Hem bu şekilde eski ayakkabıları atmak yerine parçalarını kullanarak ayakkabıyı daha verimli kullanmış oluyorsunuz.
Ayakkabı işi çok da basit bir iş değil bence. Hani kendine göre bir ayakkabıyı ayarlamak çok daha pahalıya gelmiş olabilir son noktada. Bir de yapacağın kullanıma göre de uygun olma gerekliliği ayakkabı sayısını ya da maliyetini arttırıyor. Ben de ayakkabı tarafında cimriyim de şanssızım da. Adamların onca bilim ilim kullanıp yaptığı ayakkabı ile benim yapacağım ne kadar aynı işi yapar bilmiyorum.
İki yıl önce Decathlon’dan bir trail ayakkabısı bir de yol koşu ayakkabısı almıştım. Koşu ayakkabısı 1900 KM civarında oldu, ortasından az önde katlandığı yerdeki dokular artık yırtılmaya başladı. Tabanı arada sert gibi gelse de genel olarak şikayetim yoktu pek bununla. Son zamanlarda da biraz içe basma desteğini kaybetti gibi. Ama yıpranıyor artık zaten ayakkabı, ömrü dolmuş durumda diyeyim.
Trail ayakkabısı ise Kiprun Race 4 Evadict. Diğeri ile aynı ölçüde ama bir tık daha dar ve ayağı daha iyi sarıyor. Taban biraz dişli ki yol tutuşundan çok memnunum, pançalıyor adeta yeri. Ancak bunda şöyle bir problem oluyordu. Ayak baş parmaklarım yan taraftan kabarcık yapıyor. Yine ayak iç taraflarında ortaya doğru kenarda yine sürtünmeden bir yara oluyordu uzun koşularda. Hani 10KM’den sonra ayağı yıpratıyor. Biraz ufak ayar ve modifiyelerle 66K İda Ultra’yı koştum yine bunlarla ama ayaklarım su içinde kaldı ve su topladı. Zaten tam da yağışa denk gelmiştik. Tarlada koşarken sert saman çöpleri yan kumaşını yırtınca fazla kullanmamaya başladım, çok toz kum doluyor ayağa. 800 kilometresi falan var bu ayakkabının da.
Bu iki ayakkabının da su atması daha önceden kullandığım ucuz bir model olan Run Active M modeline göre kötü idi. O modelde ayağımın ıslandığını hissetmiyordum, hemen atıyordu sanki suyu.
Sonra da Decathlon ayakkabısı dandik herhalde diyerekten bir de North Face’in pahalı bir ayakkabısını aldım. Kalın taban ve orta kısmı hem ayağı korusun hem koşarken enerji korunumunu arttırsın diye daha kalın yapılmış. İçi yumuşak ve çok rahattı. Destek olarak da iyi görünüyordu. İlk koşuları yaptım ama sonuç aynıydı. Baş parmağın ayakkabıya temas eden yeri yine yaraydı. Ayağımın orta yan tarafı da ayakkabıdaki destek için konmuş plastiğe sürttüğünden yine yara oluyordu. Bir de tabanı da kalındı ki bol taşlı yüzeylerde taşa basıp dengeyi kaybedip bileği burkmak bile olası geldi ama sakatlanmadım daha şükür. Biraz alıştım da. Dedim İda bu ayakkabıyla çıkmaz, ne yapmalı. Hayır ayakkabı güzel ama ayağın iç orta tarafı yandan yara yapıyor, baş parmak iç taraftan tahriş oluyor vs. Ayakkabının oralarında taban ile yan yüzeyin birleştiği yerde sıkıntı çıkıyordu. Sonrasında Foot Balance’tan evde pişirilebilen tabanlıklardan aldım. Bir tane pişirip kesip biçip benim ayakkabıya koydum. Ayakkabının kendi tabanlığına göre daha sert bir tabanlık ama ayakkabının içini güzelce dolduruyor ve yara yapan yerleri biraz da katlayıp yukarı kaldırdığımdan yara yapma vs. de olmadı. Ayakkabı biraz ağırlaştı ve sertleşti ama İda’yı sorunsuz bitirtti.
500 liralık ayakkabıyı beğenmezken, 2 liralık ayakkabı da aynı halt çıkınca ayakkabının son hali kendi üretimim ayakkabım 3 liraya çıktı. Şimdi de çakıllı taşlı yerlerden zemini biraz incinmiş gibi. Ne kadar götürür bilmem.
Harika tecrübeler yaşamışsın, yazıp paylaştığın için de ayrıca teşekkürler.
Bu yazıyı da okuyunca her birimizin ayakkabı ile ilişkisi ve beklentisinin ne kadar kişisel olduğunu bir kez daha anlıyorum.
Kişisel tercihleri on plana alan bir ayakkabı bu nedenle artık bana elzem geliyor.
Mesela ben patika tırmanış ve iniş hastasıyım. Koşularımda 150-1000 metre inis çıkışlar oluyor. Zemin taşlık, gevenli, dikenli, kayalı, toprak karışık. Hal boyle olunca ayakkabıların tabanı hemen eriyiveriyor.
İkinci konu dikenler taşlar kayalar ve gevenler. Bunlarin ayakkabının icine girmesini engelleyemek lazım.
Son olarak hafiflik ve rahatlık.
Bu nedenlerle işe tabanla başlamaya karar verdim. Ülkemizde ayakkabı icin veya araba lastiği için uretim çok. Ama spor ayakkabıda uzmanlaşma yok, bizim teknik ihtiyaçlarımıza cevap veren bir ürün yok.
Merhaba öncelikle kolaylıklar dilerim.
Kendi adıma girdi olarak geven, diken meselesinde sizinle hem fikiriz. Bazı ayakkabılarda yapılan dille iç kısım arasındaki lastikli kumaş içeriye tam girmesini engellerken, bazende arada kalıp sürekli batmaya sebep oluyor. Öte yandan bunları engelleyici kumaş ayağın hava almasını engelliyor.
Yine son dönemde üst kısım fileli ayakkabılarının çoğunda serçe parmak kısımında şerit bant koruyucu destek bu bölümlerden yırtılmaları engelliyor, pozitif bir tasarım benim için.
Taban konusu özel bir konu, ama arazide tabanın çok yüksek olması özellikle taşlık bölgelerde ayağı kaldırıp indirirken takılmalara sebep oluyor.
Spor ayakkabısı bilmiyorum ama ayakkabı konusunda Denizli de özel ayakkabı yapan yerler vardı diye biliyorum.
Spor ayakkabı üreticileri taban işinde oldukça ilerideler. Tabanlarındaki malzemeye köpük diyorlar zaten. Hafiflik için de köpük gibi bir şey olması lazım zaten. Bizdekilerde taban henüz araba lastiği ile benzer anlam taşıyordur muhtemelen.
Ucuz giyim ürünü satan yerlerde yerli üretim pek çok ayakkabı var. Spor ayakkabı diye satılanlar da çok ve görünüşleri de çok iyi. Ama kullanım tarafında sakat eder, yara eder, zarar verir bunlar. Görünüme göre üretiliyorlar çünkü. Ayakkabı hava almıyor, tabanı yapışıyor, hatta dikişinden dolayı ayağı rahatsız ediyor vs.
Arkadaşlar bu notları kendim için çalışma ne durumda bir yerde kalsın diye yazıyorum. dileyen okumayabilir.
Evet, şimdi bakalım ne durumdayız.
1- Türkiye’de ayakkabı tabanı (lastik kısmı) üreten oldukça çok sayıda firma var. Bunlardan bazıları ucuz ayakkabılar için basit tabanlar üretiyor ya da ihracatını da yaptığı yürüyüş ayakkabıları için sert taban. Ama koşuya özel bir çalışma bu firmalardan istenmemiş anlaşılan ki bunlar üretmemiş.
2- Orta katman: EVA veya PU denilen plastik türevi malzemeler kullanılıyor. Bunları da Türkiye’de üreten firmalar çok ancak burada da aynı durum var. Basit ürünler için veya sipariş için üretim yapılıyor. PU basışa daha dayanıklı sanki.
3-Dikenler ve Gevenler: Ayakkabı nefes alsın istenince üst malzemeler hafif kumuştan yapılıyor. Speedcross 6 gibi ürünlerde ise sert arazi için sıkı bir malzeme (plastik olabilir) kullanılmış, sizlerin de bahsettiği gibi. Diken girmez hissi veriyor, ama küçük delikleri var, bi girerse çıkmaz:)
Peki ya diken geçirmez eldiven kumaşları? Bahçecilikte kullanılan eldivenlerin kumaşlar var, belki kısmi ya da tamamen kullanılabilir. Ağır olabilir.
Umut uygun gördüğüm malzemelerin ilk denemelerini zaten eski ayakkabılarıma monte ederen yapmayı planlıyorum. Modifiye konusu bana da mantıklı geliyor. Ama onun zayıf noktası da köpüklü ayakkabıların uzun süre kullanılınca orta katmanının erimesi.
Yani lastik taban, iç taban ve dış kumaş bir şekilde yenilenebiliyor. Ama orta taban o işi karıştırıyor. Yine de belki onu da çözmüşlerdir. Söylediğin sitelere bakarım, sağol
Bugün Decathlon’da gezerken birkaç ayakkabı gördüm, kurcaladım. Tabanlığın ortası içe doğru yükseliyordu, içe basma için biraz destekler sanırım. Ama önlere bakıp parmakla biraz tabanlığı bastırdığımda tabanlık ile ayakkabının kenarı arasında az da olsa bir boşluk olduğunu hissettim. Bu boşluk koşarken yine ayaklarımı rahatsız edip temas eden yerde kabarcıklara ve yaralara sebebiyet verebilir diye aklıma geldi. Şeklini beğensem de kendini beğenmemiş oldum. Ya da alırsam bir tabanlık modifiyesine ihtiyaç var. Ancak uygun fiyatlı ayağa uydurulan tabanlık da yok gibi. Ayakkabının kendinden bile pahalıdır sanırım şimdi. Decathlon’un kendi tabanlıkları 250 liraydı ama hem ayak ölçüme göre olanı yoktu hem de ne kadar iş göreceğini bilmiyorum. Neyse, ayakkabılarda görülür hasar git gide artıyor. Bir şeyler almadan olmayacak.
Baş parmağın ayakkabıya temas eden yeri yine yaraydı. Ayağımın orta yan tarafı da ayakkabıdaki destek için konmuş plastiğe sürttüğünden yine yara oluyordu.