Çoook uzun lafın kısası şu ki bu yeni ayakkabılar herhangi bir rekorla ilgili her türlü perspektifi ortadan kaldırdı. Bu ayakkabılara olağanüstü iyi tepki veren birisi %10 bile hızlanıyor olabilir, kim bilir? Hatta bir koşucu bir süper ayakkabının yeni versiyonuna daha iyi tepki verdiği için bile sıradışı hızlanmış olabilir (Ross Tucker rekoru konuştukları son podcast bölümünde Ruth Chepngetich için bu ihtimali değerlendiriyor).
Durum bu olunca da itiraz edebilmek için hiçbir referans noktası kalmıyor ve bu konuda tartışmak da, sevinmek de en baştan anlamını yitiriyor. Farkında olmasak da 2016’dan beri bu böyle, bu da bizim büyük talihsizliğimiz. Ayakkabılar konusunda 10 yıl öncesine dönülecek çok radikal bir karar alınmadıkça maraton bir daha hiç bir zaman en iyi koşucunun kazandığı bir yarış olmayacak, “ayakkabıya çok iyi tepki vermek” bu denklemin kaçınılmaz ve en önemli bileşeni olarak kalacak.
Iki yaziyi da dikkatlice okudum. Farkli podcastler de dinledim. Bence Burfoot biraz heyecanli hareket etmis. Ne kadar cok gosterge olursa olsun bu kadar net konusulmamasi gerektigini dusunuyorum. Diger yazi ne kadar tarafsiz ve bilimsel atiflarla yazilmis oysa. Eninde sonunda Burfoot hakli da cikabilir ama o zaman dahi bu yazisinin ve yaklasiminin dogru olmadigini dusunurum.
Bir sey dikkatimi cekti, nasil olur da bu kadar ziplayabilir suresi diyorlar ama sunu gozden kaciriyorlar sanki. Bu kadin daha once de cok hizli baslamis Chicago maratonuna ama patlamis ve ikinci yarida cok yavaslamis. Yani aslinda azicik daha temkinli baslasaymis 2:14 degil de 2:13 veya 2:12 kosabilirmis. O zaman adim adim iyilestigi icin kimse bu iddiayi da ortaya surmezdi. Yani her maraton sonucunu o kosucunun o maratonda yapabilecegi en iyi derece gibi dusunmemek gerek. Isin icinde yanlis stratejiler de olabilir.
Ote yandan neden kimse Asefa’nin sonucuna bu kadar saldirmadi. O da ciddi bir sicrayisti. Genc oldugu ve Kenyali olmadigi icin denebilir ama yeterli midir bu fark. Bana garip geldi.
Dedigim gibi sonucta doping diyenler hakli cikabilir. Benim de endiselerim var ama rekordan sonraki basin toplantisinda da imali sorular sormazdim.
Dediklerinize ek olarak tavşanların rolünü de hesaba katmak gerek. Yanlış bilmiyorsam, neredeyse maratonun sonuna kadar antrenmanlarını birlikte yaptığı iki erkek atletle birlikte koşmuş. Hem mental hem de enerji ekonomisi açısından fark yaratabilecek bir durum.
Ben de biraz haksızca yüklendiklerini düşünüyorum.
Rekorlara bu kadar eleştirel yaklaşmak (en azından benim açımdan) performanstan aldığım zevki ve daha kötüsü “güveni” zedeliyor.
Dediğiniz gibi doping de çıkabilir ama o zamana kadar rekora “tedbirli bir iyimserlikle” yaklaşma taraftarıyım.
Yine tekrar etmeden duramayacağım, farklı fikirlerin düzeyli ve sistematik biçimde tartışılmasını izlemek de benim için ayrı bir zevk.
Bir yazı da burada var. Alex Huthcinson yazmış. Tartışmaların neden devam ettiği ile ilgili. @orhanm Ayakkabı ile ilgili ilginç bir konu ele alıyor, Eminim ilgini cekecektir . ayni teknolojinin neden farklı kişilerde, farklı etkiler oluşturabileceği ile ilgili. Yine önde koşan pacerin etkilerini inceliyor. Birşeyler söylüyor ve söylediklerini destekleyecek, içini dolduracak bilgiler vermeye çalışıyor.
Yine Jessy Carveth tezlerini açıklayıp, içini doldurmaya çalışıyor. Alex Hutchinson ve Jessy Carveth işini saygın bir şekilde yapıyorlar ama Amby Burfoot’un böyle bir kaygısı olduğu görülmüyor. Geçmişine bakınca eski Boston şampiyonlarından ve yeni koşan gazeteci olduğu görülüyor. Aslında donanımlı olması beklenir ama ya o donanıma sahip değil ya da kendini o kadar otorite görüyor ki söylediklerinin içini doldurma geregi görmüyor. Hal böyle olunca da ben bu kişinin yazısını düzeyli olarak görmüyorum. Bu profildeki insanlara, Kobilerde ara kademe yönetimlerde sıkça rastlanır. Zamanında faydalı oldukları için yönetim tarafından bir vefa duygusu ile kadroda tutulurlar. Fakat eski başarıları ile yetinip kendilerini guncelleyip gelistirmezler ve yeni zamanlara ayak uyduramazlar.
@spinodal Mert hocam, Chepngetich’in birçok yarışta hızlı başlayıp gerisini getiremediği yarışlardan bahsedince, aklıma bir arkadaş geldi. Forumda görmediğim için adını vermeyeceğim. Birçok koşuda geçtiğim bu arkadaşın sub3 yapabilecek biri oldugunu öğrenince şok olmuştum. Hep hızlı başlayıp çoğunlukla patlıyor, ama bazen de sonuna kadar götürünce, bir sonraki hedefim neden sub3 olmasın diyebileceği sonuçlar elde edebiliyor.
Not:doping ispatlansa dahi, Amby Burfoot’un tarzını haklı kılmaz. Bu şekilde sokakta bir insan çevirsek sorsak, doping varmıdır yokmudur diye, sonuçta sokaktaki insan da vardır veya yoktur der. Önemli olan söylediğinin içini doldurmaktır. Sokaktaki insandan bekleyemeyiz ama bir gazeteci doldurmaya mecburdur.
“Dopingli olup dopingli çıkmaması” bu dereceyi yapmasından daha fantastik olurdu; sağda solda yılda 1-2 koşan biri değil. Profosyonel ve dünya rekorları olan bir koşucu.
Bir yıla çıkmasa 5 yıla yine o örneklerden çok şey ortaya çıkıyor. Bence hangi branşta olursa olsun doping kanıtlanana kadar temiz görmek spordan keyif almak için önemli.Yoksa Londra olimpiyatları 1500m finali sendromu tüm keyfi kaçırır.
Diyor ki: AIU, Ruth Chepng’etich’i (Kenya) Yasaklı Bir Maddenin (Hidroklorotiyazid) Varlığı ve Kullanımı nedeniyle geçici olarak uzaklaştırmıştır.
Maraton dünya rekortmeni Ruth Chepngetich, 14 Mart’ta yapılan bir testte Hidroklorotiyazid testinin pozitif çıkmasının ardından Atletizm Dürüstlük Birimi tarafından geçici olarak uzaklaştırıldı.
Hidroklorotiyazid, yasaklı ilaçların varlığını maskelemek için kullanılabilmektedir. AIU, idrarda tahmini 3800 ng/mL konsantrasyona sahip olduğunu belirtmektedir.
Pozitif test 3 Nisan’da AIU’ya bildirilmiştir. Kendisine haber verilmiş ve 16 Nisan’da AIU tarafından Kenya’da şahsen sorgulanmıştır. Chepngetich 18 Nisan’da bu yılki Londra Maratonu’ndan çekildi ve hem zihinsel hem de fiziksel olarak yarışmak için uygun durumda olmadığını belirtti.
AIU başkanı Brett Clothier (basın açıklaması yoluyla): “Diüretikler ve maskeleyici ajanlar için pozitif bir test yapıldığında, Dünya Dopingle Mücadele Kodu uyarınca geçici bir uzaklaştırma zorunlu değildir. Chepng’etich, bildirim sırasında AIU tarafından geçici olarak uzaklaştırılmamıştı, ancak 19 Nisan’da AIU’nun soruşturması devam ederken gönüllü olarak geçici uzaklaştırmayı tercih etti. Aradan geçen aylarda AIU soruşturmasına devam etti ve bugün bir Suçlama Bildirimi yayınlayarak kendi geçici uzaklaştırma cezasını uyguladı.”
Chepngetich’in davayı bir Disiplin Mahkemesinde görme hakkı bulunuyor.
(Kaynak: @CitiusMag)
Malumun ilani bence. Zaten yapilan anonim anketlerde sporcularin cogu dopingi kabul ediyor. IOC anketinde 30-45 arasi degisirken, 2011 dunya sampiyonasi oncesinde yapilan testlerde bu oran yuzde 43. Wada bu oranin %0,5-0,7 arasinda bir degerini yakalayabiliyor. Insan ister istemez bu emek ne kadar anlamli diye dusunuyor. Sahsen belli protokoller cercevesinde doping serbest olmali diye dusunuyorum. Yapanin onune gecemiyorsan, herkes esit sartlar altinda yarisabilmeli…
Geçenlerde Stian Angermund testinde idrar sökücü,beta blocker tarzı maddeler bulunmuştu. O bir şekilde kendini savundu ( sample kapılarında kontamisyon vs var dedi )
Ruth Chepngetich , yakalandığına göre kendisi yada antrenörü işin ( kibarcası ) inceliğini bilmiyor. Torbacısından aldığı tarifle kürünü yapmış .
Zaman birçok şeyin ilacı, yeterince bekleyince gerçekler ortaya çıkabiliyor. Atletizm tarihinin gösterdiği şeylerden biri, eğer bir derece gerçek olamayacak kadar iyiyse çok büyük ihtimalle gerçek olmuyor. Tarih bunun sayısız örneği ile dolu.
Hele ki maraton gibi çok uzun yıllardan beri en çok denenmiş mesafelerden birinde rekoru yüzde 1.5 gibi inanması zor bir oranda geliştirmek, erkekler rekoruna en çok yaklaşılan mesafe olmak gibi birçok faktörü üst üste koyunca kırmızı bayraklar sağdan soldan kalkmaya başlıyor.
Bir de tabii rekoru kimin kırdığına bakmak gerek. Usain Bolt gibi bir nesilde bir kere görebileceğimiz biri olsa, bu tür rekorları birden fazla kez kırmış olsa, “belki” diye düşünülebilir. Ama daha önceki en iyi derecesi 2:14 olan 30 yaşındaki biri bir anda 2:09 koşuyor.
Burfoot’un yazısı haricinde geri dönüp rekor sonrasında söylenenlere bakmak da ilginç. Yarıştan sonra basın toplantısında Letsrun editörü “bu derece birçok kişi için inanılmaz, bunun normal yollarda koşulamayacağını düşünüyorlar, onlara ne demek istersiniz” diye bir soru sormuştu. Ruth da “bilmiyorum, insanlar konuşacak tabii” minvalinde geçiştirici bir cevap vermişti.
Daha sonra Kenya parlamentosu bu tip “mesnetsiz” iddialar için bir kınama yayınlandı ve bu soru için muhabirin özür dilemesini istedi. Kenya Atletizm Federasyonu da “siz nasıl olur da sporcumuzun tertemiz derecesini sorgularsınız” minvalinde uzun bir açıklama yaptı. (Sanki sadece son birkaç yılda 100’den fazla Kenyalı atlet dopingden yakalanmamış gibi).
Şimdi henüz tam detaylar ve ceza açıklanmadığı için ancak tahmin yürütebiliyoruz ama birkaç ilginç konu var. Aldığı doping maddesi bilinmiyor, ancak idrarındaki maskeleyici madde 3800 ng/mL. Normalde izin verilen miktarın tam 180 katı. Bu kadarını bilerek mi aldı, bir doz hatası mı yaptılar, ya da kullandığı doping maddesini maskelemek için gerçekten bu kadar mı alması gerekiyordu, bunlar ilginç sorular.
İkinci bir soru, dünya rekoru ne olacak? Şu andaki haber 14 Mart’taki testte yakalandığını söylüyor. Dolayısı ile Ekim 2024’te de yasaklı madde kullandığını ispat edemezler veya itiraf ettiremezlerse büyük ihtimalle rekoru iptal edemeyecekler. Yani bunun anlamı şu olacak: Ekim 2024’e kadar temiz şekilde koştu. Dünya rekorunu inanılmaz bir seviyeye getirdikten SONRA doping yapmaya başladı. Bu senaryoya herhalde aklı başında kimse inanmayacak ama belki de yıllarca kırılamayacak olsa bile o rekor yanında kocaman bir asteriks ile orada durmaya devam edecek.
Bir başka ilginç konu, kendisine kimin yardım ettiği. Bu tip atletlerin hangi yasaklı maddeden günde ne doz alacağını, ne kadar devam edeceğini, maskelemek için hangi maddeyi ne zaman ne kadar alacağını bildiğini düşünmek mümkün değil. Ona neyi ne zaman ne kadar alacağını söyleyen bir koçu/menajeri/doktoru olduğu açık. Aksi durum hayatın normal akışına aykırı. Tabii tarihte istisnai birkaç durum hariç bu kişiler hep aradan sıyrılıyor ve biri yakalandıktan sonra hemen başka bir atlette aynı şeyi uygulamaya devam ediyorlar.
Rekor kırdığındaki örnekler 5-10 yıl saklanıyordur; o rekoru dopingsiz kırıp sonrasında doping alması gerçekten akla uymaz. C vitamini bile almam sonrasında.
Londra olimpiyatı 1500m’de uzun yıllar sonra bile doping tespit edilmişti.
Sevgili @turancenk ile basladigimiz yeni YouTube serimiz Zone 2 Sohbetleri’in in ilk bolumunde bu konuyu konustuk. Kisa video seven yeni nesil belki sevmez ama bunlar zone 2 sohbetleri, sakin ve huzurlu…
. ayni teknolojinin neden farklı kişilerde, farklı etkiler oluşturabileceği ile ilgili. Yine önde koşan pacerin etkilerini inceliyor. Birşeyler söylüyor ve söylediklerini destekleyecek, içini dolduracak bilgiler vermeye çalışıyor.
